۶
Μετὰ ταῦτα ἀπῆλθενا
ὁ Ἰησοῦς πέρανب
τῆς θαλάσσης τῆς Γαλιλαίας τῆς Τιβεριάδος.پ
۲
⸂ἠκολούθειا
δὲ⸃ αὐτῷ ὄχλος πολύς, ὅτι ⸀ἐθεώρουνب
τὰ σημεῖα ἃ ἐποίειپ
ἐπὶ τῶν ἀσθενούντων.ت
۳
ἀνῆλθενا
δὲ εἰς τὸ ⸀ὄρος Ἰησοῦς, καὶ ἐκεῖ ἐκάθητοب
μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ.
۴
ἦνا
δὲ ἐγγὺς τὸ πάσχα,ب
ἡ ἑορτὴپ
τῶν Ἰουδαίων.
۵
ἐπάραςا
οὖν ⸂τοὺς ὀφθαλμοὺς ὁ Ἰησοῦς⸃ καὶ θεασάμενοςب
ὅτι πολὺς ὄχλος ἔρχεταιپ
πρὸς αὐτὸν λέγειت
⸀πρὸς Φίλιππον· Πόθενث
⸀ἀγοράσωμενج
ἄρτους ἵνα φάγωσινچ
οὗτοι;
۶
τοῦτο δὲ ἔλεγενا
πειράζωνب
αὐτόν, αὐτὸς γὰρ ᾔδειپ
τί ἔμελλενت
ποιεῖν.ث
۷
ἀπεκρίθηا
⸀αὐτῷ Φίλιππος· Διακοσίωνب
δηναρίωνپ
ἄρτοι οὐκ ἀρκοῦσινت
αὐτοῖς ἵνα ⸀ἕκαστος βραχύث
⸀τι λάβῃ.ج
۸
λέγειا
αὐτῷ εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, Ἀνδρέαςب
ὁ ἀδελφὸς Σίμωνος Πέτρου·
۹
Ἔστινا
⸀παιδάριονب
ὧδε ⸀ὃς ἔχειپ
πέντε ἄρτους κριθίνουςت
καὶ δύο ὀψάρια·ث
ἀλλὰ ταῦτα τί ἐστινج
εἰς τοσούτους;چ
۱۰
⸀εἶπενا
ὁ Ἰησοῦς· Ποιήσατεب
τοὺς ἀνθρώπους ἀναπεσεῖν.پ
ἦνت
δὲ χόρτοςث
πολὺς ἐν τῷ τόπῳ. ἀνέπεσανج
οὖν οἱ ἄνδρες τὸν ἀριθμὸνچ
⸀ὡς πεντακισχίλιοι.ح
۱۱
ἔλαβενا
⸀οὖν τοὺς ἄρτους ὁ Ἰησοῦς καὶ εὐχαριστήσαςب
⸀διέδωκενپ
τοῖς ἀνακειμένοις,ت
ὁμοίως καὶ ἐκ τῶν ὀψαρίωνث
ὅσον ἤθελον.ج
۱۲
ὡς δὲ ἐνεπλήσθησανا
λέγειب
τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ· Συναγάγετεپ
τὰ περισσεύσανταت
κλάσματα,ث
ἵνα μή τι ἀπόληται.ج
۱۳
συνήγαγονا
οὖν, καὶ ἐγέμισανب
δώδεκα κοφίνουςپ
κλασμάτωνت
ἐκ τῶν πέντε ἄρτων τῶν κριθίνωνث
ἃ ⸀ἐπερίσσευσανج
τοῖς βεβρωκόσιν.چ
۱۴
οἱ οὖν ἄνθρωποι ἰδόντεςا
⸂ὃ ἐποίησενب
σημεῖον⸃ ⸀ἔλεγονپ
ὅτι Οὗτός ἐστινت
ἀληθῶςث
ὁ προφήτης ὁ ἐρχόμενοςج
εἰς τὸν κόσμον.
۱۵
Ἰησοῦς οὖν γνοὺςا
ὅτι μέλλουσινب
ἔρχεσθαιپ
καὶ ἁρπάζεινت
αὐτὸν ἵνα ⸀ποιήσωσινث
βασιλέα ἀνεχώρησενج
⸀πάλιν εἰς τὸ ὄρος αὐτὸς μόνος.
۱۶
Ὡς δὲ ὀψίαا
ἐγένετοب
κατέβησανپ
οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐπὶ τὴν θάλασσαν,
۱۷
καὶ ἐμβάντεςا
⸀εἰς πλοῖον ἤρχοντοب
πέρανپ
τῆς θαλάσσης εἰς Καφαρναούμ.ت
καὶ σκοτίαث
ἤδη ἐγεγόνειج
καὶ ⸀οὔπωچ
ἐληλύθειح
πρὸς αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς,
۱۸
ἥ τε θάλασσα ἀνέμου μεγάλου πνέοντοςا
⸀διεγείρετο.ب
۱۹
ἐληλακότεςا
οὖν ὡς σταδίουςب
εἴκοσιپ
πέντε ἢ τριάκονταت
θεωροῦσινث
τὸν Ἰησοῦν περιπατοῦνταج
ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἐγγὺς τοῦ πλοίου γινόμενον,چ
καὶ ἐφοβήθησαν.ح
۲۰
ὁ δὲ λέγειا
αὐτοῖς· Ἐγώ εἰμι,ب
μὴ φοβεῖσθε.پ
۲۱
ἤθελονا
οὖν λαβεῖνب
αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον, καὶ εὐθέως ⸂ἐγένετοپ
τὸ πλοῖον⸃ ἐπὶ τῆς γῆς εἰς ἣν ὑπῆγον.ت
۲۲
Τῇ ἐπαύριονا
ὁ ὄχλος ὁ ἑστηκὼςب
πέρανپ
τῆς θαλάσσης ⸀εἶδονت
ὅτι πλοιάριονث
ἄλλο οὐκ ἦνج
ἐκεῖ εἰ μὴ ⸀ἕν, καὶ ὅτι οὐ συνεισῆλθενچ
τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ ⸀πλοῖον ἀλλὰ μόνοι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἀπῆλθον·ح
۲۳
⸀ἀλλὰ ἦλθενا
⸀πλοιάριαب
ἐκ Τιβεριάδοςپ
ἐγγὺς τοῦ τόπου ὅπου ἔφαγονت
τὸν ἄρτον εὐχαριστήσαντοςث
τοῦ κυρίου.
۲۴
ὅτε οὖν εἶδενا
ὁ ὄχλος ὅτι Ἰησοῦς οὐκ ἔστινب
ἐκεῖ οὐδὲ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, ἐνέβησανپ
αὐτοὶ εἰς τὰ ⸀πλοιάριαت
καὶ ἦλθονث
εἰς Καφαρναοὺμج
ζητοῦντεςچ
τὸν Ἰησοῦν.
۲۵
Καὶ εὑρόντεςا
αὐτὸν πέρανب
τῆς θαλάσσης εἶπονپ
αὐτῷ· Ῥαββί,ت
πότε ὧδε γέγονας;ث
۲۶
ἀπεκρίθηا
αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς καὶ εἶπεν·ب
Ἀμὴν ἀμὴν λέγωپ
ὑμῖν, ζητεῖτέت
με οὐχ ὅτι εἴδετεث
σημεῖα ἀλλ’ ὅτι ἐφάγετεج
ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχορτάσθητε·چ
۲۷
ἐργάζεσθεا
μὴ τὴν βρῶσινب
τὴν ἀπολλυμένηνپ
ἀλλὰ τὴν βρῶσινت
τὴν μένουσανث
εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἣν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑμῖν δώσει,ج
τοῦτον γὰρ ὁ πατὴρ ἐσφράγισενچ
ὁ θεός.
۲۸
εἶπονا
οὖν πρὸς αὐτόν· Τί ποιῶμενب
ἵνα ἐργαζώμεθαپ
τὰ ἔργα τοῦ θεοῦ;
۲۹
ἀπεκρίθηا
⸀ὁ Ἰησοῦς καὶ εἶπενب
αὐτοῖς· Τοῦτό ἐστινپ
τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ ἵνα ⸀πιστεύητεت
εἰς ὃν ἀπέστειλενث
ἐκεῖνος.
۳۰
εἶπονا
οὖν αὐτῷ· Τί οὖν ποιεῖςب
σὺ σημεῖον, ἵνα ἴδωμενپ
καὶ πιστεύσωμένت
σοι; τί ἐργάζῃ;ث
۳۱
οἱ πατέρες ἡμῶν τὸ μάνναا
ἔφαγονب
ἐν τῇ ἐρήμῳ, καθώς ἐστινپ
γεγραμμένον·ت
Ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἔδωκενث
αὐτοῖς φαγεῖν.ج
۳۲
εἶπενا
οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Ἀμὴν ἀμὴν λέγωب
ὑμῖν, οὐ Μωϋσῆς ⸀δέδωκενپ
ὑμῖν τὸν ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ἀλλ’ ὁ πατήρ μου δίδωσινت
ὑμῖν τὸν ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τὸν ἀληθινόν·ث
۳۳
ὁ γὰρ ἄρτος τοῦ θεοῦ ἐστινا
ὁ καταβαίνωνب
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ ζωὴν διδοὺςپ
τῷ κόσμῳ.
۳۴
εἶπονا
οὖν πρὸς αὐτόν· Κύριε, πάντοτε δὸςب
ἡμῖν τὸν ἄρτον τοῦτον.
۳۵
⸀Εἶπενا
αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Ἐγώ εἰμιب
ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς· ὁ ἐρχόμενοςپ
πρὸς ἐμὲ οὐ μὴ πεινάσῃ,ت
καὶ ὁ πιστεύωνث
εἰς ⸀ἐμὲ οὐ μὴ ⸀διψήσειج
πώποτε.چ
۳۶
ἀλλ’ εἶπονا
ὑμῖν ὅτι καὶ ἑωράκατέب
με καὶ οὐ πιστεύετε.پ
۳۷
πᾶν ὃ δίδωσίνا
μοι ὁ πατὴρ πρὸς ἐμὲ ἥξει,ب
καὶ τὸν ἐρχόμενονپ
πρός ⸀με οὐ μὴ ἐκβάλωت
ἔξω,
۳۸
ὅτι καταβέβηκαا
⸀ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ οὐχ ἵνα ποιῶب
τὸ θέλημα τὸ ἐμὸν ἀλλὰ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντόςپ
με·
۳۹
τοῦτο δέ ἐστινا
τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντόςب
⸀με ἵνα πᾶν ὃ δέδωκένپ
μοι μὴ ἀπολέσωت
ἐξ αὐτοῦ ἀλλὰ ἀναστήσωث
⸀αὐτὸ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ.
۴۰
τοῦτο ⸀γάρ ἐστινا
τὸ θέλημα τοῦ ⸂πατρός μου⸃ ἵνα πᾶς ὁ θεωρῶνب
τὸν υἱὸν καὶ πιστεύωνپ
εἰς αὐτὸν ἔχῃت
ζωὴν αἰώνιον, καὶ ἀναστήσωث
αὐτὸν ⸀ἐγὼ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ.
۴۱
Ἐγόγγυζονا
οὖν οἱ Ἰουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι εἶπεν·ب
Ἐγώ εἰμιپ
ὁ ἄρτος ὁ καταβὰςت
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ,
۴۲
καὶ ἔλεγον·ا
⸀Οὐχ οὗτός ἐστινب
Ἰησοῦς ὁ υἱὸς Ἰωσήφ, οὗ ἡμεῖς οἴδαμενپ
τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα; πῶς ⸀νῦν ⸀λέγειت
ὅτι Ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβέβηκα;ث
۴۳
⸀ἀπεκρίθηا
Ἰησοῦς καὶ εἶπενب
αὐτοῖς· Μὴ γογγύζετεپ
μετ’ ἀλλήλων.
۴۴
οὐδεὶς δύναταιا
ἐλθεῖνب
πρός ⸀με ἐὰν μὴ ὁ πατὴρ ὁ πέμψαςپ
με ἑλκύσῃت
αὐτόν, κἀγὼ ἀναστήσωث
αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ.
۴۵
ἔστινا
γεγραμμένονب
ἐν τοῖς προφήταις· Καὶ ἔσονταιپ
πάντες διδακτοὶت
θεοῦ· ⸀πᾶς ὁ ⸀ἀκούσαςث
παρὰ τοῦ πατρὸς καὶ μαθὼνج
ἔρχεταιچ
πρὸς ⸀ἐμέ.
۴۶
οὐχ ὅτι τὸν πατέρα ⸂ἑώρακένا
τις⸃ εἰ μὴ ὁ ὢνب
παρὰ τοῦ θεοῦ, οὗτος ἑώρακενپ
τὸν πατέρα.
۴۷
ἀμὴν ἀμὴν λέγωا
ὑμῖν, ὁ ⸀πιστεύωνب
ἔχειپ
ζωὴν αἰώνιον.
۴۸
ἐγώ εἰμιا
ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς·
۴۹
οἱ πατέρες ὑμῶν ἔφαγονا
⸂ἐν τῇ ἐρήμῳ τὸ μάννα⸃ب
καὶ ἀπέθανον·پ
۵۰
οὗτός ἐστινا
ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβαίνωνب
ἵνα τις ἐξ αὐτοῦ φάγῃپ
καὶ μὴ ἀποθάνῃ·ت
۵۱
ἐγώ εἰμιا
ὁ ἄρτος ὁ ζῶνب
ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς·پ
ἐάν τις φάγῃت
ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου ⸀ζήσειث
εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ ὁ ἄρτος δὲ ὃν ἐγὼ δώσωج
ἡ σάρξ μού ⸀ἐστινچ
ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς.
۵۲
Ἐμάχοντοا
οὖν πρὸς ἀλλήλους οἱ Ἰουδαῖοι λέγοντες·ب
Πῶς δύναταιپ
οὗτος ἡμῖν δοῦναιت
τὴν σάρκα ⸀αὐτοῦ φαγεῖν;ث
۵۳
εἶπενا
οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Ἀμὴν ἀμὴν λέγωب
ὑμῖν, ἐὰν μὴ φάγητεپ
τὴν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πίητεت
αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετεث
ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς.
۵۴
ὁ τρώγωνا
μου τὴν σάρκα καὶ πίνωνب
μου τὸ αἷμα ἔχειپ
ζωὴν αἰώνιον, κἀγὼ ἀναστήσωت
αὐτὸν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ.
۵۵
ἡ γὰρ σάρξ μου ⸀ἀληθήςا
ἐστιب
βρῶσις,پ
καὶ τὸ αἷμά μου ⸁ἀληθήςت
ἐστιث
πόσις.ج
۵۶
ὁ τρώγωνا
μου τὴν σάρκα καὶ πίνωνب
μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοὶ μένειپ
κἀγὼ ἐν αὐτῷ.
۵۷
καθὼς ἀπέστειλένا
με ὁ ζῶνب
πατὴρ κἀγὼ ζῶپ
διὰ τὸν πατέρα, καὶ ὁ τρώγωνت
με κἀκεῖνοςث
⸀ζήσειج
δι’ ἐμέ.
۵۸
οὗτός ἐστινا
ὁ ἄρτος ὁ ⸀ἐξ οὐρανοῦ καταβάς,ب
οὐ καθὼς ἔφαγονپ
οἱ ⸀πατέρες καὶ ἀπέθανον·ت
ὁ τρώγωνث
τοῦτον τὸν ἄρτον ⸀ζήσειج
εἰς τὸν αἰῶνα.
۵۹
ταῦτα εἶπενا
ἐν συναγωγῇ διδάσκωνب
ἐν Καφαρναούμ.پ
۶۰
Πολλοὶ οὖν ἀκούσαντεςا
ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ εἶπαν·ب
Σκληρόςپ
ἐστινت
⸂ὁ λόγος οὗτος⸃· τίς δύναταιث
αὐτοῦ ἀκούειν;ج
۶۱
εἰδὼςا
δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐν ἑαυτῷ ὅτι γογγύζουσινب
περὶ τούτου οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἶπενپ
αὐτοῖς· Τοῦτο ὑμᾶς σκανδαλίζει;ت
۶۲
ἐὰν οὖν θεωρῆτεا
τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἀναβαίνονταب
ὅπου ἦνپ
τὸ πρότερον;ت
۶۳
τὸ πνεῦμά ἐστινا
τὸ ζῳοποιοῦν,ب
ἡ σὰρξ οὐκ ὠφελεῖپ
οὐδέν· τὰ ῥήματα ἃ ἐγὼ ⸀λελάληκαت
ὑμῖν πνεῦμά ἐστινث
καὶ ζωή ἐστιν.ج
۶۴
ἀλλὰ εἰσὶνا
ἐξ ὑμῶν τινες οἳ οὐ πιστεύουσιν.ب
ᾔδειپ
γὰρ ἐξ ἀρχῆς ὁ Ἰησοῦς τίνες εἰσὶνت
οἱ μὴ πιστεύοντεςث
καὶ τίς ἐστινج
ὁ παραδώσωνچ
αὐτόν.
۶۵
καὶ ἔλεγεν·ا
Διὰ τοῦτο εἴρηκαب
ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς δύναταιپ
ἐλθεῖνت
πρός με ἐὰν μὴ ᾖث
δεδομένονج
αὐτῷ ἐκ τοῦ ⸀πατρός.
۶۶
Ἐκ τούτου πολλοὶ ⸀ἐκ ⸂τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἀπῆλθον⸃ا
εἰς τὰ ὀπίσω καὶ οὐκέτι μετ’ αὐτοῦ περιεπάτουν.ب
۶۷
εἶπενا
οὖν ὁ Ἰησοῦς τοῖς δώδεκα· Μὴ καὶ ὑμεῖς θέλετεب
ὑπάγειν;پ
۶۸
⸀ἀπεκρίθηا
αὐτῷ Σίμων Πέτρος· Κύριε, πρὸς τίνα ἀπελευσόμεθα;ب
ῥήματα ζωῆς αἰωνίου ἔχεις,پ
۶۹
καὶ ἡμεῖς πεπιστεύκαμενا
καὶ ἐγνώκαμενب
ὅτι σὺ εἶپ
ὁ ⸀ἅγιος τοῦ ⸀θεοῦ.
۷۰
ἀπεκρίθηا
αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Οὐκ ἐγὼ ὑμᾶς τοὺς δώδεκα ἐξελεξάμην;ب
καὶ ἐξ ὑμῶν εἷς διάβολός ἐστιν.پ
۷۱
ἔλεγενا
δὲ τὸν Ἰούδαν Σίμωνος ⸀Ἰσκαριώτου·ب
οὗτος γὰρ ἔμελλενپ
⸂παραδιδόναιت
αὐτόν⸃, ⸀εἷς ἐκ τῶν δώδεκα.